کتاب شمس المعارف الکبری
کتاب شمس المعارف الکبری (در فارسی به معنای آفتاب بزرگ شناخت) اثر شیخ احمد بن علی بونی از علما قرن هفتم هجری است. این کتاب که به زبان عربی، پیرامون ادعیه و جداول و بعضی از طلسمات و ذکر اسماء اعظم الهی و شرح آنها نوشته شده است. کتاب شمس المعارف الکبری در ۴ جلد تنظیم شده است. جلد اول، مشتمل بر مقدمه و ۱۵ فصل، جلد دوم، شامل ۵ فصل، جلد سوم، واجد ۱۷ فصل و جلد چهارم، دارای ۳ فصل است. شمس المعارف الکبری مهمترین کتاب در زمینه علوم خفیه در دنیای شرق می باشد.
این کتاب دارای دو بخش شمس المعارف کبری و شمس المعارف صغری می باشد. فصل های اول کتاب به مربع جادویی و خاصیت حرفها و اعداد برای ارتباط با ارواح و اجنه می باشد. کتاب شمس المعارف الکبری با وجود رایج بودن در بیشتر تاریخ اسلام ممنوع بوده است. صوفیان برای نقش بندی از این کتاب بسیار استفاده می کنند.
علامه بونی کیست؟
ابوالعباس احمد بن علی بن یوسف قُرَشی البونی (مرگ پس از ۶۲۷ق/۱۲۳۰م) معروف به احمد بن علی البونی، ملقب به محیی الدین، تقی الدین و شرف الدین، نویسنده کتاب شمس المعارف الکبری از اهالی بندر بونه (عنابه کنونی) در کشور الجزایر و از اکابر و دانشمندان علوم غریبه بوده است. علامه یونی سرانجام در قاهره درگذشت و در گورستان قرافه به خاک سپرده شد. او پیرو هیچ یک از مذاهب اربعه اهل سنت نبوده است. وی به حدی در علوم غریبه پیش رفته بود که حتی به اورادی که حضرت عیسی (ع) با آن مردگان را زنده میکرد دست یافته بود. ابوعبدالله قرشی و ابوالحسن حَرالّی از استادان او و ابن سبعین از شاگردان علامه بونی بوده اند.
آثار علامه بونی
از او بیش از ۴۰ کتاب در علوم اوفاق، اعداد، حروف، جفر، طلسمات و… به جا مانده است. به طوری که آثار او جای آثار غزالی و ابن عربی و حکیم مجریطی را در این رشته ها در بین دانش پژوهان گرفتند. تأثیر پذیری او از عناصر سریانی و عبری و ایرانی و یونانی در آثارش مشهود است. تأثیر عناصر ایرانی نیز بر آثار البونی از آنجا که وی برای نخستین بار الفبا را با در شمار آوردن ۴ حرف «گ، چ، پ، ژ»، ۳۲ حرف دانسته است که در آغاز آفرینش توسط پروردگار به حضرت آدم (ع) آموخته شده است.
مهمترین آثار علامه بونی
- شمس المعارف و لطایف العوارف
- اللمعة النورانیة فی الاوراد الربانیة
- الاصول و الضوابط المحکمة
- الجلجلوتیة الکبری
- بغیة المشتاق فی معرفة وضع الاوفاق
- شرح البرهتیة
جلد های کتاب شمس المعارف الکبری
جلد اول کتاب شمس المعارف الکبری
حروف معجم و اسرار و رموزی که در آنهاست؛ کسر و بسط و ترتیب اعمال در اوقات و ساعات؛ احکام منازل ۲۸ گانه قمر؛ برج های ۱۲ گانه و ارتباطات و اشاراتی که در آنهاست؛ اسرار بسمله و خواص و برکات مخفی آن؛ اسماء و اذکاری که حضرت عیسی توسط آنها اموات را زنده می کرد.
جلد دوم کتاب شمس المعارف الکبری
اسماء حسنای الهی؛ خواص آیة الکرسی و برکات آن؛ خواص کهیعص و…
جلد سوم و چهارم کتاب شمس المعارف الکبری
مباحث مربوط به اسماء حسنا الهی و اسرار نافع هر کدام از آنها، اعمال سیمیا، به کار گرفتن حروف و اسراری که در آنها نهفته ادعیه مستجابه و… مطرح شده است. در فصل ۳۶ که به خواص گیاهان و «حجر مکرم» اشاره به سفرهای ۱۲ ساله اختصاص دارد. و مؤلف برای دست یافتن به این دانش و برخی مآخذ نا آشنا شده است. به نظر روسکا، این فصل احتمالا بعدها با استفاده از کتاب «سر الاسرار» رازی به کتاب افزوده شده است. زیرا مطالب آن با دیگر فصول کتاب هم خوانی ندارد.
درباره کتاب شمس المعارف الکبری
سخنان علی اکبر دهخدا در لغت نامه دهخدا، در مورد کتاب شمس المعارف : این کتاب تألیف شیخ عارف احمد بن علی البونی ۶۲۲ بنا به آنچه در کشف الظنون آمده است. در این کتاب مطالبی عجیب و غریب و اعمال و ادعیه ای آمده که هیچکدام مآخذ و مستندی ندارد. و در برخی از این ادعیه کسانی که در مورد بونی شرح حال نوشته اند هیچکدام او را به یکی از مذاهب اربعه اهل سنت یا دیگر مذاهب نسبت نداده اند. در کتاب الذریعه، شیخ آقا بزرگ تهرانی در مورد این کتاب و مؤلف آن میگوید: کتاب شمس المعارف در مورد دعا، اذکار، ختومات، تسخیرات و توسلات به اسما خداوند و مسایلی از این قبیل مانند: خاصیت سوره ها و آیات قرآن و برخی از علوم غریبه است.
شیخ عباس قمی در کتاب الکنی و الاقاب میگوید: ابوالعباس احمد بن علی القرشی الفاضل الصوفی الجعفری، ماهر در علم اعداد و صاحب کتاب در مورد آن از جمله شمس المعارف الکبری منسوب به بونه می باشد که شهری است. در سواحل آفریقا در کلام شیخ عباس قمی نسبت تصوف به او داده شده است. که در کتاب تاج العروس زبیدی نیز میگوید: او شیخ طریقه بونیه در اعداد و حروف است. سید مصطفی خمینی در تفسیرش بر قرآن برخی موارد مطالبی را از کتاب شمس المعارف الکبری نقل کرده است.
فهرست کتاب شمس المعارف الکبری :
- حروف معجمه و اسرار و اضمارات ایشان
- عمل حروف دال
- فرق در حب و ود و مقام عشق
- اقسا وحی مع وضاحت
- شغف در عبادت
- حافظت از دشمن و از جنات بی خوف
- اسرار مربع
- عمل دیگر توفیق کار و برکت در هر کار
- فراخی رزق و آسانی در کارها
- اسرار اعداد
- طریقه عمل کسر بسط و وقت در ساعت
- عمل هلاک کردن دشمن
- منازل قمر
- شرائط استعمال
- سوره حمد
- تفصیل مضامین کتاب
- برای محبت سریع التاثیر
- دعوت حرف الف
- حالات بر جهان دوازده و تعلق ایشان با کلمه طیبه
- ساعتهای سعد و نحس (در ایام هفته شنبه، یکشنبه و…)
- اضمار ملائکه حروف که بیدون ازین
- احکامات منازل بیست و هشت قمر
- صورت های منازل قمر و احکامات ایشان
- برج منزلها
- معرفت اصول منازل
- احکام طلوع منازل
- تقسیم منزل ها بر فصلهای چهارشنبه برج و متعلقه شهر
- و صدها مطالب دیگر…
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.